Bij het horen van het jaartal 1492 gaat er bij veel mensen een belletje rinkelen. Dit is het jaar waarin Columbus zijn eerste ontdekkingsreis begon. Hij bereikte het huidige Haïti en de Dominicaanse Republiek. Na deze eerste reis naar het ‘Westen’ zouden er nog drie volgen, waarbij Columbus pas tijdens de derde expeditie het Amerikaanse vasteland ontdekte. Columbus’ omzwervingen worden over het algemeen gezien als het begin van Europese ontdekkingsreizen en de kolonisatie van Amerika. Toen Columbus in de Nieuwe Wereld aankwam, woonden daar al duizenden jaren lang inheemse indianenvolkeren. Daarnaast stellen historici dat Chinezen en Vikingen al vóór Columbus voet hadden gezet op het Amerikaanse continent. Echt contact tussen beide werelddelen ontstond echter pas na de ontdekking van Columbus.
Admiraal van de Open Zee
Columbus wilde een alternatieve route naar India vinden, via het westen. Om de benodigde middelen te vergaren, bood hij in 1485 zijn diensten aan aan de koning van Portugal, Johan II. Zijn voorstel werd afgewezen omdat de door Columbus’ geschatte afstand naar India niet realistisch werd geacht. Uiteindelijk toonden de Spanjaarden interesse, al waren koning Ferdinand II van Aragon en koningin Isabella I van Castilië sceptisch over de plannen. In 1492 kwam Spanje in het bezit van het koninkrijk Granada. Hiermee kwam genoeg geld vrij om Columbus te ondersteunen in zijn plannen. De voorwaarden die Columbus af wist te dwingen, mocht hij erin slagen om land te bezetten in naam van de Spaanse kroon, waren meer dan behoorlijk. Zo zou hij de rang ‘Admiraal van de Open Zee’ (de Atlantische oceaan) verwerven en gouverneur worden van al het ontdekte land. Voor het bestuur van nieuwe landerijen mocht hij drie politici nomineren, van wie er een gekozen zou worden als staatshoofd. Last but not least: Columbus ontving een tiende van de opbrengst die de ontdekte landen Spanje opleverden.
Een foute inschatting
Het idee dat de aarde rond was, was al enige tijd geleden omarmd door de Europese wetenschappelijke en culturele elite. Wetenschappers en navigatoren ondernamen zelfs pogingen om de omtrek van de aarde te berekenen met behulp van de positie van hemellichamen en een nieuw arsenaal aan instrumenten, waaronder het astrolabium. De noodzaak om dit verder te onderzoeken werd echter nooit concreet gevoeld. Hierin kwam verandering toen Constantinopel in Ottomaanse handen viel en de route naar Azië minder vrij toegankelijk werd. Dit wordt niet zelden gezien als de aanleiding voor Columbus’ plan om naar het westen te varen en op die manier Zuidoost-Azië te bereiken. De Europeanen hadden geen enkel vermoeden dat er zich een heel onbekend werelddeel bevond tussen Europa en Azië. Deze lacune in kennis, gecombineerd met Columbus' foute inschatting van de afstand tussen deze twee werelddelen, leidde wellicht tot de aanname Azië bereikt te hebben, terwijl Columbus zich bevond op het land dat wij nu Amerika noemen.
De eerste expeditie in 1492
Op 3 augustus 1492 verliet Columbus voor het eerst het Spaanse vasteland. Hij voer met drie schepen in westwaartse richting, naar Zuidoost Azië. Na een reis van ruim twee maanden was er op 12 oktober land in zicht. Columbus noemde het land San Salvador, ondanks dat het land bij de inheemse bevolking al bekendstond als Guanahani. Op deze eerste reis zouden Columbus’ schepen ook Cuba (waarvan hij vermoedde dat het om China ging), het huidige Haiti en de Dominicaanse Republiek aandoen. De eerste thuiskomst van Columbus ging gepaard met een groot spektakel. Zo werd het ‘monument a Colom’ aan hem opgedragen en stelde hij enkele gekidnapte inheemse bewoners tentoon samen met enkele ontdekte goederen, waaronder tabak, ananas en de kalkoen. Op dit moment was Columbus nog steeds onder de vooronderstelling Aziatisch land te hebben bereikt.
De tweede en derde tocht
Voor zijn tweede vertrek droegen de vorsten van Spanje, Ferdinand en Isabella, Columbus op om zich vriendschappelijk te verhouden tot de oorspronkelijke bewoners van de ontdekte gebiedsdelen. Ondanks het uitdrukkelijke verbod van de Spaanse kroon zou hij 1.200 inheemse personen gevangennemen. Terwijl het vasteland van Zuid-Amerika tijdens Columbus' derde tocht meer en meer bekend terrein werd, nam de kritiek in Spanje toe. Het vermoeden bestond dat Columbus zijn kolonieën met geweld onder controle hield. Ook waren de inkomsten uit het nieuw verworven gebied lager dan verwacht. De teleurstelling die hieruit voortkwam leidde uiteindelijk tot muiterijen, waardoor Columbus zich genoodzaakt zag – inderdaad – gewelddadig in te grijpen door enkelen te lynchen. Hierdoor eindigde de ontdekkingsreiziger zelfs enige tijd in gevangenschap. Na zes weken drongen koning en koningin Ferdinand en Isabella echter al aan op zijn vrijlating en werd hij op een vierde – en tevens laatste – reis gestuurd, in de richting van Centraal-Amerika. Tijdens deze laatste reis strandde hij door beschadigde schepen op Jamaica. Het duurde een jaar voor er hulp kwam en Columbus terug kon keren naar Spanje.
Inca's en Azteken
Aanvankelijk waren de Spanjaarden teleurgesteld met hun vondsten in Amerika. Het duurde nog enige tijd tot men de binnenlanden introk en goud ontdekte. Het rijk van de Azteken in het huidige Mexico en dat van de Inca’s in Peru, werden in de eerste decennia veroverd. De gevolgen voor de inheemse bevolking waren groot, vooral door de Europese ziekten die er uitbraken. Zodra deze rijken veroverd waren, slaagden de Spanjaarden erin veel goud en zilver buit te maken. Nog lange tijd zou de westerse wereld expedities naar de Nieuwe Wereld. Ook het bekeren van inheemse groepen vormde een belangrijke motivatie om expedities naar Amerika te blijven ondernemen. Vandaag de dag wordt Columbus gezien als dé ontdekkingsreiziger die Amerika voor het eerst onder Europese aandacht bracht. Het is een gebeurtenis die wordt gezien als een van de belangrijkste in de wereldgeschiedenis.
Reactie plaatsen
Reacties