10. Slag van de Somme

De slag aan de Somme (1 juli tot 18 november 1916)

Een van de grootste veldslagen van de Eerste wereldoorlog (1914-1918) was de Slag aan de Somme. Bij deze slag vielen meer dan een miljoen slachtoffers, de psychische en morele schade was zo mogelijk nog groter. Na de oorlog zei men dat diegene die de slag aan de Somme had meegemaakt, niet meer kon geloven in de goedheid van de mens. Aan het begin van de Eerste wereldoorlog rukten de Duitsers via België zeer snel op richting Frankrijk. Door een aantal verkeerde beslissingen van bevelhebbers te velde en het foutief uitvoeren van het von Schlieffen plan, liep de oorlog uit op een loopgraven oorlog. Om hieruit te komen dachten de Fransen en de Britten vanuit de hoogvlakten langs de Somme een doorbraak te kunnen forceren. Het gebied waar de troepen zich concentreerden lag ongeveer honderd kilometer van Parijs. Terwijl het Franse leger ondertussen grote verliezen leed bij Verdun, hoopten ze op de steun van een Brits leger van vrijwilligers dat was opgezet door de regering in Groot-Brittannië. Die langverwachte steun bleek echter gering te zijn.

Op 23 juni werd gestart met een aaneengesloten reeks van bombardementen en precies om half acht gingen de geallieerden ten aanval. Veertien divisies van het Vierde leger en twee van het Derde leger onder leiding van (oud) generaal Henry Rawlinson, stonden tegenover drie Duitse divisies. Meer dan 140.000 soldaten klommen uit hun loopgraven en wandelden naar de Duitse divisies. Aan de rechterflank vielen de Fransen aan. De Duitse divisies hadden drie systemen van loopgraven achter elkaar waarbij het geallieerde plan was om de eerste dag de voorste linie uit te schakelen. Omdat het bombardement de Duitsers niet heel erg verzwakt had en de weg naar de loopgraven van de Duitsers moeilijk begaanbaar was, werd het wandelen in gesloten divisies keihard afgestraft. Door de blauwe uniformen van de Fransen waren ze lopende schietschijven. Het opperbevel volhardde echter in zijn strategie en ging met deze zinloze opoffering nog drie maanden door. De verliezen waren dan ook enorm. De Engelsen verliezen telden zo’n 420.000 manschappen, Frankrijk verloor 200.000 en Duitsland 400.000 zonen. De Geallieerden hadden ten koste van zoveel slachtoffers slechts zo’n honderd vierkante kilometer veroverd.

Op 18 november 1916 staakten de geallieerden de aanval. De prijs die moest worden betaald was eenvoudigweg te hoog. Na de slag om de Somme werden voor het eerst in de geschiedenis tanks ingezet om een dergelijke slachting in de toekomst te voorkomen.